Dawna Dąbrowa

Ostatnio dodane

143 / 253« Pierwsza ‹ Poprzednia 141 142143144 145 Następna ›Ostatnia »

Do Legionów

Artykuł z „Wiadomości Polskich” nr 26 z 19.04.1915 roku:

KORESPONDENCJE

Dąbrowa Górnicza, w kwietniu.

W niedzielę d. 11. kwietnia odbyła się w Dąbrowie uroczystość, poświęcona uczczeniu pamięci kościuszkowskiego powstania. Rano na uroczystem nabożeństwie przemawiał ks. Augustyniak w kościele, przepełnionym publicznością, wśród której widziano wszystkich reprezentantów miejscowych władz austrjackich cywilnych i wojskowych. mowa uczyniła silne wrażenie podniosłym nastrojem, w którym natchnienie religijne łączyło się z zapałem patrjotycznym. Kaznodzieja wzywał naród do solidarności, budził w nim wiarę w blizkie wyzwolenie ze stuletnich więzów niewoli.

Przez cały dzień na ulicach snuły się tłumy a wszyscy mieli na piersi kokardki narodowe, sprzedawane przez miejscowe panie. O czwartej po południu rozpoczął się koncert.

Słowo wstępne wygłosił poseł dr. Bobrowski. Zaznaczył, że po raz pierwszy od lat 100 można na tej ziemi uczcić publicznie pamięć bohaterów, których czyny świecą przykładem wszystkim pokoleniom patrjotów, gdyż od czasu upadku Polski wszystkie dążenia wyzwoleńcze w Polsce zwracały się przeciw Rosji, pchały naród do walki orężnej z Caratem.

Tę ciągłość antyrosyjskiej orjentacji udowodnił nie tylko faktami politycznymi, lecz powołał się na poezję narodową, na prace historyków polskich. Wspaniały odczyt zakończył mówca wezwaniem: do Legionów!

Muzyczną część uroczystości wypełnił śpiew p. Jana Zopotha i gra fortepianowa utalentowanej artystki, ob. Chamskiej. Artysta dramatyczny, Siemaszko deklamacją Bitwy Racławickiej do łez poruszył słuchaczy; deklamacja pieśni Legionów p. Relidzyńskiego wywołała nieopisany zapał, aż w końcu znów ukazał się na estradzie nieoceniony Siemaszko i przepysznym monologiem pansławisty pobudził całą salę do serdecznego śmiechu.

Koncert zgromadził mnóstwo ludzi. Zaledwie trzecia część przybyłych mogła znaleźć miejsce na sali, a byli między nimi tacy, co umyślnie na ten dzień zjechali z Zawiercia, Ząbkowic i okolicy. To też zażądano powtórzenia koncertu w następną niedzielę. Dochód przeznaczono na rodziny Legionistów. Sympatja dla Legionów rośnie, a napływ ochotników wzmaga się z dniem każdym.
Więcej
Lokalizacja dąbrowskiego browaru

Od p. Andrzeja Nowaka otrzymałem ciekawą informację dotyczącą potencjalnej lokalizacji dąbrowskiego browaru (wcześniejsze relacje wskazywały na dawne zakłady braci Klein):

„Obiekt zaznaczony na czerwono, z opisem gimnazjum – to była w latach 60-tych szkoła podstawowa nr 3 (chodziłem do niej w latach 1959 – 1967. Była to szkoła „męska”. Koedukację zaczęto wprowadzać od pierwszych klas od 1962(3) roku. Rumowisko, które nazywano browarem znajdowało się po drugiej stronie ulicy Miejskiej (Chopina) kolor czerwony. Na niebiesko zaznaczyłem obiekty ZWM Braci Klein. Mój dziadek pracował tam po wojnie a ja w latach 1975-8.”

Budynek browaru przylegałby zatem do budynku synagogi. Ciekawa perspektywa – wiadomym jest, że właśnie w synagodze, po II wojnie światowej, była m.in. rozlewnia wina. Czy to zbieżność czy może to jednak ten sam budynek? A zwyczajowo nazywano go browarem, gdy tymczasem ten prawdziwy był nieco wyżej, na terenie zakładków braci Klein?
Więcej
Huta Bankowa - Stahlfabrikat

Wpis w niemieckojęzycznej książce adresowej na lata 1914-1915:

„Huta Bankowa”, Akt.-Ges. für Eisen- u.
Stahlfabrikat.,
Dombrowa
Post Dombrowa. Telegr.-Adr.:
Hutabank

Handelseisen, Eisenblech, Stahl,
Brückeneisen, Eisen- u. Stahlguss, Schienen.

Direktor:
Ing. Edward Biedrzycki
General-Ing.:
Ollagnier

Ingenieure:
Hertzog, Vielrose, Kobylecki, Cieszkowski, Amberger, Gerbault, Marchasson, Swierzynski.

Repräsentant:
Ing. A. Rosset
Więcej
Towarzystwo Górnicze Francusko-Włoskie

Wpis w niemieckojęzycznej książce adresowej na lata 1914-1915:

Societe Francaise et Italienne des
Houilleres de Dombrowa,
Post Dąbrowa Górnicza. T 157.
Steinkohlen.

Direktoren:
Ing. Alfred Deshons, M. Grabinski

Oberingenieur:
P. Fontaine.
Der Gesellschaft gehören:
„Paris”, Steinkohlengrube.
Betriebsleiter:
Ing. Wejtko.

„Koszelew”, Steinkohlengrube.
Betriebsleiter:
Ing. Proszkowski.
Ingenieure:
Prudhomme, Tarnowski, Strokowski
Więcej
Superphosphates - Strzemieszyce

Wpis w niemieckojęzycznej książce adresowej na lata 1914-1915:

Societe Anonyme Superphosphates und
Produits Chimiques de Strzemieszyce,
Strzemieszyce.
Gouv. Piotrkow. T 11, 32.
Superphosphat, Schwefelsäure und Salpetersäure.

Besitzer:
Akt.-Ges. der chem. und Superphosphat-Fabrik
Strzemieszyce (1899)
Techn. Leiter:
Techn. Ing. M. Pereswiet-Soltan.
Eigene Phosphatgruben in Podolien.
Verwaltung: Warschau,
Warecka 10.
Więcej
Strem - Strzemieszyce

Wpis w niemieckojęzycznej książce adresowej na lata 1914-1915:

„Strem”, Akt.-Ges.,
Verwaltung in Warschau. Mazowiecka 7.
– Knochenleim, Lederleim, Knochenmehle,
Stearin, Olein, Glycerin.

Der Gesellschaft gehören die Fabriken in:
Strzemieszyce
Fabrikdirektor:
Ing. Jacob Kruszynski.
Borowe Pole, Stat. Zawiercie.
Fabrikdirektor:
Ing. Bernhard Zyss
Więcej
Elektryczność Zombkowice

Wpis w niemieckojęzycznej książce adresowej na lata 1914-1915:

„Elektrycznosc”, Akt.-Ges., Zombkowice.
Elektrotechnische Produkte.
Direktoren:
Eduard Natanson, W. Wojeicki, K. Natanson, J. Strasburger, P. Wertheim.
Więcej
Ząbkowicer Glasfabrik

Wpis w niemieckojęzycznej książce adresowej na lata 1914-1915:

Ząbkowicer Glasfabrik A.-G.
Ząbkowice st. drogi zel. W.-W.,
Gouv. Petrikau. – Telegr. Adresse:
Szklarnia – Ząbkowice.
Verwaltung: Warschau, Jasna 8.
T 18 -43.

Generaldirektor:
Josef Schreiber.
Direktor:
Max Gurewicz
Techn. Leiter:
W. Hajok.
Więcej
Towarzystwo Górnicze Francusko-Rosyjskie

Wpis w niemieckojęzycznej książce adresowej na lata 1914-1915:

Societe Miniere Franco-Russe.
Dąbrowa Górnicza.
Pächter der fiskalischen Anlagen:
„Reden”. Steinkohlengrube,
Dombrowa
Betriebsleiter:
Swirtun.

„Konstantin” u. „Pod Bendzinem”,
Zinkhutten, Dombrowa
Betriebsleiter:
Drojecki.

„Ulisses” und „Joseph”, Galmeigruben bei Olkusz
Betriebsleiter:
Zukowski

Sitz der Verwaltung: Warschau.

Direktoren:
Konst. Harting in Warschau,
Wlad. Zukowski in Dombrowa
Techn. Direktor:
Zielewicz
Więcej
Flora - Adressbuch

Wpis w niemieckojęzycznej książce adresowej na lata 1914-1915 dotyczący gołonoskiej kopalni:

„Flora”, Societe Anonyme de Carbonnages.

Dąbrowa Górnicza.
T Sosnowicer Netz 117. – Post
u. Bahnstation: Dombrowa, Kr.
Bendzin, Gouv. Petrikau.
Steinkohle.

Verwaltung:
Stanislaus Kontkiewicz, Bernh.
Simonis de Dudezeele, Franz
Ludwig Kozłowski, Leo Sirelius.

Direktor:
Ing. Felician Gadomski (Felicjan Gadomski)

Betriebsleiter:
Konstantin Farjaszewski.

BüroChef:
Stanislaus Piotrkowski.

Verwaltungssekretär:
Bruno Zdanowski.

Bergingenieur:
Razniewski.

Ing.-Mechaniker:
Josef, Piotrkowski, Stadnicki.
Więcej
Fitzner Gamper w Dąbrowie

Wpis w niemieckojęzycznej książce adresowej na lata 1914-1915:

Fitzner W. & K. Gamper, Dampfkessel- u. Maschinenbau-Akt.-Ges. Sosnowice.
[…]
Abteilung Dombrowa.
Machinenlabr. u. Eisengiesserei.
Direktor: Konrad Gamper.
Techn. Abteilung: J. Musil.
Buchhaltung und Kasse: M. Bernard.
Administration: St. Gertych
Einkauf: G. Modlinski
Betrieb: F. Nebroj.

Więcej
Ameryka - Steinkohlengrube

Wpis w niemieckojęzycznej książce adresowej na lata 1914-1915:

„Ameryka”, Steinkohlengrube (kopalnia węgla).
Dąbrowa Górnicza.
Pächter (najemca): F. Błeszyński, Kwiecień und W. Lesiecki

Jako ciekawostka drugi wpis dotyczący kopalni z terenu Łagiszy, gdzie jako poczta jest Dąbrowa Górnicza:

„Andrzej III”, Steinkohlengrube (kopalnia węgla).
Zagórze. Post Dąbrowa Górnicza. T 248.
Besitzer (właściciel): Josef Wrzosek
Betriebsleiter (kurator): Ing. St. Wrzosek, J. Chełmićki.
Więcej
Mikołaj - Steinkohlengrube

Wpis w niemieckojęzycznej książce adresowej na lata 1914-1915:

„Mikołaj”, Steinkohlengrube (kopalnia węgla),
Post Dąbrowa Górnicza.
Pächter (najemca): Ludwig und Josef Wartak
Więcej
Zdzisław - Steinkohlengrube

Wpis w niemieckojęzycznej książce adresowej na lata 1914-1915:

„Zdislaw”, Steinkohlengrube (kopalnia węgla),
Post Strzemieszyce.
Besitzer (właściciel): Zdzislaus, Rudolf und Johann Karniewscy.
Więcej
Florjan - Steinkohlengrube

Wpis w niemieckojęzycznej książce adresowej na lata 1914-1915:

„Florjan”. Steinkohlengrube (kopalnia węgla).
Post Dąbrowa Górnicza.
Pächter (najemca): Josef Szonert.
Betriebsleiter (kurator): Strojnowski und S. Klaczynski
Więcej
Ząbkowice - Dolomitsteinbrüche

Wpis w niemieckojęzycznej książce adresowej na lata 1914-1915:

„Ząbkowice”, Dolomitsteinbrüche
Ząbkowice, Gouv. Petrikau.
Inhaber:
Adam Piwawar (poprawnie powinno być Piwowar)
Więcej
Czołgi na ulicy Piłsudskiego

Chyba najczęściej reprodukowane zdjęcie z okresu stanu wojennego – 13.12.1981. Wtedy ulica Czerwonych Sztandarów – dziś Piłsudskiego. Blok na pierwszym planie ma nr 20 a fotografię wykonano z bloku nr 22.

Podziękowanie dla Instytutu Historii Uniwersytetu Śląskiego za udostępnienie tak cennego zdjęcia.
Więcej
Tow. Akc. Huty Bankowej

P. Zygmunt Czekaj udostępnił reklamę Huty Bankowej z miesięcznika Hutnik:

Towarzystwo Akcyjne Zakładów Hutniczych
HUTA BANKOWA
Rok założ. Zakładów przez Bank Polski 1834
Rok założenia obecnego Towarzystwa 1877

Siedziba Zarządu:
91 rue S. Lazare
PARIS

Dyrekcja i Zakłady Hutnicze
Dąbrowa Górnicza
Telefon 38 i 39

Kapitał zakładowy 50 milionów Fr. fr.

Biuro warszawskie
ul. Pierackiego 11 tel. 277.15 i 632.40
Konto czekowe w P. K. O. 100.440
Więcej
Żyd na nieznanej ulicy - kolorowe zdjęcie

W połowie listopada skontaktował się ze mną Sylwester Rutkowski, który zajmuje się retuszem, renowacją oraz koloryzacją starych fotografii. Efekt jego pracy załączam tuż obok.

Unikalne zdjęcie z nieznanej dąbrowskiej ulicy. Najprawdopobodniej jest to teren getta. Na ramieniu starca widać opaskę z gwiazdą Dawida (podobnie mężczyzna w tle). W przyszłości, szukając tej lokalizacji, warto wziąć pod uwagę bardzo regularną kostkę brukową.

Podziękowania dla Muzeum Miejskiego „Sztygarka” za udostępnienie zbiorów.

Więcej
Odwrócona fotografia z Manhattanu

Zdjęcie z podwójnym znakiem wodnym Dawnej Dąbrowy – z początku nie zorientowałem się po prostu, że jest odwrócone. W obrazie poprawnym (tak, jak jest teraz prezentowany) widać obecny blok 30 (ze starym zakrzywionym podjazdem w 2 klatce) oraz 34, a ujęcie jest z bloku 22. Numer 30 (wtedy Czerwonych Sztandarów 92a) został pierwszy ocieplony – właśnie ten moment został uwieczniony.

Opis fotografii na podstawie informacji od p. Piotra Ślifirskiego.
Więcej
Zginął w lawie

Notka z czasopisma „Polonia” nr 3385, wydanego w czwartek, 15.03.1934:

Robotnik w gorącej lawie
Straszny wypadek robotnika w Dąbrowie Górniczej

W ub. środę, w godzinach popołudniowych, wydarzył się w Dąbrowie Górniczej straszny wypadek, mrożący krew w żyłach. Zatrudniony przy rozbiórce hałd kopalni „Flora” w Dąbrowie, robotnik Cichoń, zamieszkały przy ul. Limanowskiego 4, odkopując hałdę, został w pewnym momencie zasypany gorącą żużlą i poniósł straszną śmierć w ogniu. Kolumna ratownicza po mozolnej pracy zdołała wydobyć nieszczęśliwego robotnika jeszcze żywego, jednak w kilka minut później wyzionął ducha. Zwłoki nieszczęśliwego robotnika są miejscami zupełnie zwęglone. Wypadek ten wywołał w Dąbrowie przygnębiające wrażenie.

Podziękowania dla profilu Dąbrowa Budynkami Pisana z facebooka za udostępnienie artykułu.

Więcej
Nauka szycia

Zapewne sala szkolna – wszystkie dziewczęta ubrane są w identyczne mundurki. Czyżby to była szkoła żeńska Zawidzkiej? Widać wykroje, maszyny Singera, Czy ktoś ma w domowych albumach podobne fotografie?

Podziękowania dla p. Przemysława Woźniaka za udostępnienie prywatnego archiwum.
Więcej
Przejazd wojskowych ulicą Sobieskiego

Jedna z nielicznych fotografii, na których uwieczniono nie istniejące dziś kamienice przy ulicy Sobieskiego (na wysokości Huty Bankowej). W tle widać narożną kamienicę przy skrzyżowaniu ulic Sobieskiego i Sienkiewicza (m.in. dawna siedziba księgarnii Kostrzeńskiego a potem Ringman).

Podziękowania dla Rafała Piętki za udostępnienie prywatnego archiwum.
Więcej
Defilada przy linii tramwajowej

Radzieccy żołnierze, którzy brali udział w defiladzie wojskowej na przełomie lat 40 i 50tych. Fotografia wykonana najprawdopodobniej przy ulicy Perla. Po prawej stronie mężczyzna w białym fartuchu – lekarz?

Podziękowania dla Rafała Piętki za udostępnienie prywatnego archiwum.
Więcej
Dąbrowa - Huta Bankowa

Inna wersja tej pocztówki jest opublikowana w zasobach Dawnej Dąbrowy. Ta ma jednak zdecydowanie dużo wyższą jakość i można dostrzec wyraźnie wiele szczegółów konstrukcyjnych.

Podziękowania dla Rafała Piętki za udostępnienie prywatnego archiwum.

Więcej
Nagrobki przy ul. Starocmentarnej

Pocztówka ukazująca fragment cmentarza przy ulicy Starocmentarnej – jeśli dobrze kojarzę, to część z nich istnieje do dnia dzisiejszego.

Podziękowania dla Rafała Piętki za udostępnienie pocztówki.
Więcej
Ogólny widok Huty Bankowej

Pocztówka występująca również w wersji czarno-białej (ok. 1910 rok), której wydawcą był Jan Rowiński.

Podziękowania dla Rafała Piętki za udostępnienie prywatnego archiwum.

Więcej
Park w Gołonogu

Fotografia, która wg dostarczonego opisu przedstawia park w Gołonogu. Gdzie to mogło być?

Podziękowania dla p. Bartosza Rutkowskiego za udostępnienie prywatnego archiwum.
Więcej
Mapa z 1960 roku na Google Earth

Tomek S. przygotował plik, który otworzony przez aplikację Google Earth udostępnia widok m.in. Dąbrowy Górniczej z 1960 roku, nałożony na współczesny układ miasta. Możliwość ustawiania przezroczystości warstwy mapy w aplikacji Google Earth pozwala śledzić jak mocno zmieniła się Dąbrowa Górnicza.

Plik w formacie .kmz do pobrania tutaj.

Podziękowania dla Tomka S. za przygotowanie i udostępnienie pliku.
Więcej
Huty Cynkowe i kopalnie

Tej pocztówki nie widziałem do tej pory w żadnym opracowaniu! Rewers dostępny tutaj.

DĄBROWA GÓRNICZA
Huty Cynkowe
Kopalnia „Paryż”
Kopalnia „Mortimer”

August J. Schwidernoch, Süssenbrunn, Vienne (Autriche)
K. Kostrzeński, Dąbrowa

Pocztówka została wysłana do Francji najprawdopodobniej 30.01.1901 (wg układu cyfr ze stempla).
Dokładny adres to:

Mademoiselle G. Halbrown
Paryż, 45 rue de Ponthieu.

Podziękowania dla p. Przemysława Woźniaka za udostępnienie prywatnego archiwum.
Więcej