Przecięta trasą S1 „Basiula” straciła swój dawny urok i zdolności uzdrowiskowe, popadając trochę w zapomnienie. Przywróćmy  we wspomnieniach jej dawny blask!

Wpisując obecnie frazę „Basiula” na mapach zostaniemy skierowani nad jeziorko przy trasie S1. Wiele lat temu nazwa ta odnosiła się do całości kompleksu uzdrowiska. Była to posiadłość Karola Bokalarskiego, który w tym miejscu postawił swój pałacyk. Nazwa „Basiula” przyjęła się od jego córki, Barbary. Wkrótce obok pałacu wyrosło całe uzdrowisko. Postawiono drewniany dom wypoczynkowy, zaaranżowano park z alejkami, oczko wodne i altanę. Do uzdrowiska zjeżdżała na weekend cała inteligencja Zagłębia. Organizowano tu bale dla słuchaczy Będzińskiej Szkoły Handlowej. Była to też baza wypadowa zagłębiowskich skautów i harcerzy. Niestety nie są znane dokładne ramy czasowe powstawania poszczególnych obiektów.

Prawdopodobny pałacyk Bokalarskiego

Wkrótce po I wojnie światowej zakwaterowano tu Kolejową Policję Państwową ochraniającą sąsiedni dworzec w Ząbkowicach. Następnie w „Uzdrowisku” swój Ośrodek Ziołoleczniczy „Zdrowie” otworzył ksiądz Huszno. Mieścił się on pod adresem Basiula 5. Oferował pokoje z łazienkami, bieżącą i ciepłą wodę, elektryczność i dostęp do telefonu. Przyjmował osoby chorujące na reumatyzm, cukrzycę, artretyzm, ichias, lumbago, otyłość, pryszczycę. Oferował kuracje dietetyczne, jarskie, ziołowe, naświetlanie elektryczne , kąpiele ziołowe, mineralne sztuczne. Podczas II wojny światowej obiekt stał się miejscem szkolenia Hitlerjugend.

W PRL-u w pałacyku urządzono szkołę. Niestety  w latach 70-tych znalazł się na przebiegu  trasy S1  i został wyburzony. Drewniane uzdrowisko przetrwało, ale od teraz położone przy ruchliwej trasie straciło na znaczeniu. Organizowano w nim kolonie dla dzieci pracowników kopalni „Paryż”. Oczko i park zarosły, a sam budynek pełnił najpierw funkcje mieszkalne. Dalej obiekt przejęła Spółdzielnia Pracy „Oświata” która m. in.  organizowała  w środku szkolenia prawa jazdy. Kolejnym etapem była działająca w środku restauracja i dyskoteka „Dworek”.  Obecnie od 1999 roku to dom prywatny, choć po przebudowach nie przypomina już dawnego  gmachu.

Na sam koniec można sobie zadać pytanie czemu „Basiula” została postawiona właśnie w tej lokalizacji.  Tym powodem jest bijące naturalnie do dnia dzisiejszego źródło czystej wody. Od wielu lat jako jedyne w naszym mieście niezmiennie zachowuje bezwzględną czystość i nadaje się do spożycia.

Opracował Krzysztof Kulik