Opis:

Unikalna pamiątka po dawnych mieszkańcach Dąbrowy Górniczej, tzw. mezuza. Za wikipedią: „Mezuza (hebr.  odrzwia, futryna drzwiowa) – w judaizmie mający wartość symboliczną, historyczną i religijną mały pojemnik wykonany z drewna, metalu lub szkła, zawierający zamknięty w rurkę zwitek pergaminu z naniesionymi dwoma fragmentami Tory (Księga Powtórzonego Prawa 6,4-9 i Księga Powtórzonego Prawa 11,13-21). Pergamin z tekstem zwijany jest od lewej strony do prawej tak, aby przy rozwijaniu pergaminu można było od razu czytać tekst od początku. Na zwiniętym już rulonie pisze się litery, aby oznaczyć dół i górę tekstu. Często znajduje się również słowo Szadaj (hebr. Wszechmogący). Tekst ten występuje także w modlitwie Szema. Do wykonania tekstu na pergaminie jest uprawniony wyłącznie sofer – tylko wówczas mezuza jest koszerna. Niektóre frakcje żydowskie lub emigracyjni żydzi traktują mezuzę jako talizman spełniający funkcję ochronną, jednak należy podkreślić, że jej przeznaczenie jest zupełnie inne. Talmud podaje, jakoby mezuza była jednym z siedmiu nakazów, jakie Bóg dał Izraelowi z powodu swojej miłości do niego i tylko w taki sposób powinna być traktowana.

Mezuza zawieszana jest na futrynach lub odrzwiach domów religijnych żydów na głębokość dłoni jako dosłowne wypełnienie przykazania danego przez Boga. Powinna znajdować się przy drzwiach wejściowych, umieszczona ukośnie, po prawej stronie, na wysokość 2/3. Musi być przytwierdzona na stałe, najlepiej przybita gwoździami. Zapisane pergaminy sprawdza się co jakiś czas, czy nie zostały one w żaden sposób uszkodzone. W przypadku mezuz w domach czyni się to dwa razy na siedem lat, w miejscach publicznych raz na pięćdziesiąt lat. Przez 30 dni można mieszkać w pomieszczeniu bez mezuzy. Przywieszenie jej poprzedzone jest odpowiednim błogosławieństwem.”

Ta mezuza została odnaleziona w jednej z kamienic przy ul. 3 Maja podczas czyszczenia futryny, pod kilkoma warstwami farb. To cenna pamiątka po dąbrowskich Żydach. Dodam jedynie, że w sąsiednim Będzinie nie zachowała się ani jedna mezuza (informacja z Fundacji Brama Cukermana).

Wymiary mezuzy dł./sz./wys.: 103mm x 35mm x 5mm.

Podziękowania dla Pawła Smalcerza za wykonanie fotografii.

Przeczytaj więcej w Cyfrowej Encyklopedii Dąbrowy Górniczej: Dzielnice - Centrum - 3 Maja Religia - Judaika Archiwalia - Pozostałe